Επιστολή
Αθήνα, 07/11/2022
Προς : κ.κ. Πρωθυπουργό της χώρας και Υπουργό Δικαιοσύνης
Θέμα : Ένταξη του όρου «Γονική αποξένωση» στο υπό αναμόρφωση θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας
Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ και Υπουργέ Δικαιοσύνης,
Οι σύγχρονες έρευνες έχουν δείξει ότι η γονική αποξένωση είναι μια μορφή ενδοοικογενειακής βίας και αποτελεί μορφή παιδικής κακοποίησης που οφείλεται στην εκστρατεία συκοφάντησης -δυσφήμησης του άλλου γονέα από τον αποξενωτή γονέα (Harman et al, 2016b, 2018. Templar et al, 2017). Πρόκειται για απάλειψη του γονέα -στόχου από την ζωή των παιδιών αλλά και αποξένωση του παιδιού από τον συναισθηματικό του κόσμο.
Στις Η.Π.Α. υπολογίζεται ότι 22 εκατομμύρια παιδιά και γονείς υποφέρουν από τη γονική αποξένωση αλλά και εκατομμύρια οικογένειες σε όλο στον κόσμο (Harman et al, 2016b).
Στην Αυστραλία, η γονική αποξένωση έχει αναγνωριστεί από τη δικαιοσύνη ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας (Federal Circuit Court of Australia, 2015).
Στη Βραζιλία το 2010 εφαρμόστηκε η ποινικοποίηση της γονικής αποξένωσης (Βrazilian Low No. 12 318, 2010). Χαρακτηριστικά οι ερευνητές έχουν αναφερθεί στους όρους «βάναυση μεταχείριση», «παιδική κακοποίηση» «σοβαρό θέμα παιδικής προστασίας», «με σοβαρές/δριμείς και μακροχρόνιες επιπτώσεις» στο παιδί (Harman, Kruk, 2018). Πρόκειται για μορφή γονεκτομής (parentectomy) ή απομάκρυνσης ή απάλειψης του γονέα-στόχου από τη ζωή των παιδιών του (Summers & Summers, 2006).
Στην Ελλάδα παρατηρείται σε μεγάλο ποσοστό η γονική αποξένωση λόγω του καθεστώτος της αποκλειστικής επιμέλειας η οποία επέτρεψε και δυστυχώς ακόμα επιτρέπει την ανάπτυξη του φαινομένου παρά την ψήφιση του Ν.4800/21.
Βάσει μελετών και ερευνών που έχουν διενεργηθεί κυρίως στο εξωτερικό τα παιδιά που υφίστανται τέτοιες τοξικές συμπεριφορές από τον αποξενωτή υιοθετούν αρχικά ότι τους υπαγορεύει για να μην αντιμετωπίσουν την οργή τους. Παρουσιάζουν έντονα συναισθηματικά προβλήματα και μεταπτώσεις, μεγάλες δυσκολίες στις διαπροσωπικές τους σχέσεις, υποφέρουν από χαμηλή αυτοεκτίμηση, χαρακτηρίζονται από επιθετικότητα και διατηρούν μνήμες που σπάνια αντιστοιχούν στην πραγματικότητα (ψευδείς αναμνήσεις). Το βασικότερο στοιχείο συμπεριφοράς ενός χειραγωγουμένου παιδιού είναι η άρνηση (συνήθως ξαφνικά) συνάντησης με τον γονέα – στόχο καθώς και με τα πρόσωπα της οικογένειας του. Επίσης άρνηση να δεχθεί τα δώρα του, άρνηση τηλεφωνικής επικοινωνίας, θυμό, εχθρότητα και αμείλικτη σκληρότητα και υποτίμηση. Στις γονικές διάφορες τα παιδιά παίρνουν το μέρος του αποξενωτή αφού έχουν πεισθεί ότι ο άλλος γονέας δεν είναι καλός και ότι δεν τα αγαπάει.
Την ύπαρξη της γονικής αποξένωσης την τεκμηριώνουν πάνω από 2.700 σοβαρές έρευνες, μελέτες καθώς και πλούσια αρθρογραφία όπως των R.A Gardner (1987a, 1992a, 1998), Turkat (2002), Baker (2005, 2006 a,b, 2007, 2011, 2016) Harman et al (2016, a,b, 2018) Bernet et al (2016), ( Jonston et al, (2005), Lonardos (2013), Saini (2016), Temblar (2017), Warshak (2015a, 2010, 2013).
Η μεγαλύτερη έρευνα που έγινε στην Αμερική έδειξε πως ένα ποσοστό πάνω του 65% των αστέγων και παραβατικών ανθρώπων προέρχονται από οικογένειες που απουσίαζε το πρότυπο του πατέρα για διάφορους λόγους συμπεριλαμβανομένης και της αποξένωσης.
Το 2002 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνώρισε το Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης ( Parental Alienation Syndrome P.A.S.) σε μια διεθνή διάσκεψη αναγνωρίζοντας την καταστροφική αυτή μέθοδο εναντίον παιδιών και γονέων.
Στην χώρα μας το 2006 διενεργήθηκε πανελλαδική έρευνα από τον Επικ. Καθηγητή Κοινωνιολογίας Ευστράτιο Παπάνη του Πανεπιστήμιου Αιγαίου (Παπάνης, Ρουμελιώτου, Νάτσου) με συντριπτικά αποτελέσματα.
Το 38,1% των αγοριών σε σχέση με το 68,3% των κοριτσιών διατηρεί ΜΟΝΟ επαφή με την μητέρα μετά το διαζύγιο. Αντιθέτως, το 11,9% των αγοριών και το 6,7% των κοριτσιών διατηρεί επαφή ΜΟΝΟ με τον πατέρα.
Πρόσφατα στην χώρα μας διενεργήθηκε διαδικτυακή έρευνα (ΑΜΚΕ Ενεργοί μπαμπάδες – Ευάγγελος Καλαϊτζάκης) στην οποία συμμετείχαν 247 άτομα με εξίσου αποκαρδιωτικά αποτελέσματα.
- Ένα στα δέκα παιδιά δεν έχει ΚΑΜΜΙΑ επαφή με τον πατέρα του.
- Στο 1/3 των περιπτώσεων το παιδί δεν θέλει να δει τον στοχοποιημένο πατέρα του.
- 8,5% των στοχοποιημένων γονέων έχουν αυτοκτονικές σκέψεις και 2% έχουν διαπράξει απόπειρα αυτοκτονίας.
- 3,2 των εμπλεκομένων παιδιών έχει αυτοκτονικές σκέψεις.
- Οι κατηγορίες ενδοοικογενειακής βίας κυρίως σωματικής και ψυχολογικής με αναφερόμενο θύμα το παιδί ή/και τον γονέα είναι εξαιρετικά συχνές.
Η απώλεια ενός γονέα που προκαλεί η γονική αποξένωση είναι μια τραγωδία στην ζωή ενός παιδιού!
Είναι χρέος της πολιτείας, σεβόμενη τα δικαιώματα των παιδιών, να διασφαλίσει ότι συμπεριφορές γονικής αποξένωσης θα τιμωρούνται με τρόπο αποτρεπτικό αναγνωρίζοντας νομοθετικά την γονική αποξένωση ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας με τις ανάλογες αυστηρές κυρώσεις και επιπτώσεις στην άσκηση της γονικής μέριμνας.
Ενεργοί Μπαμπάδες για τα δικαιώματα του Παιδιού – ΑΜΚΕ
Βιβλιογραφία
Baker, A. J. L. (2005). The long-term effects of parental alienation: A qualitative research study. The American Journal of Family Therapy, 33, 289–302. http://dx.doi.org/10.1080/01926180590962129
Baker, A. J. L. (2006a). Patterns of parental alienation syndrome: A qualitative study of adults who were alienated from a parent as a child. The American Journal of Family Therapy, 34, 63–78. http://dx.doi.org/ 10.1080/01926180500301444
Baker, A. J. L. (2006b). The power of stories/stories about power: Why therapists and clients should read stories about the parental alienation syndrome. The American Journal of Family Therapy, 34, 191–203. http://dx.doi.org/10.1080/01926180600550486
Baker, A. L. (2007). Adult children of parental alienation syndrome: Breaking the ties that bind. New York, NY: Norton & Co.
Baker, A. J. L., & Chambers, J. (2011). Adult recall of childhood exposure to parental conflict: Unpacking the black box of parental alienation. Journal of Divorce & Remarriage, 52, 55–76. http://dx.doi.org/10.1080/10502556.2011.534396
Baker, A. J. L., & Darnall, D. (2006). Behaviors and strategies of parental alienation: A survey of parental experiences. Journal of Divorce & Remarriage, 45, 97–124. http://dx.doi.org/10.1300/J087v45n01_06
Baker, A. J. L., & Eichler, A. (2016). The linkage between parental alienation behaviors and child alienation. Journal of Divorce & Remarriage, 57, 475–484. http://dx.doi.org/10.1080/10502556.2016.1220285
Bernet, W., Wamboldt, M. Z., & Narrow, W. E. (2016). Child affected by parental relationship distress. Child & Adolescent Psychiatry, 55, 571– 579. http://dx.doi.org/10.1016/j.jaac.2016.04.018
Blush, G. L., & Ross, K. L. (1987). Sexual allegations in divorce: The SAID syndrome. Conciliation Courts Review, 25(1).
Brazilian Law No. 21 318. (2010). Law in Portuguese. Retrieved from http://www.planalto.gov.br/ccivil_03/_Ato2007-2010/2010/Lei/L12318.htm.
Braver L. S.,Lamb. E. M. (2018). Shared Parenting After Parental Separation: The Views of 12 Experts Journal of Divorce & Remarriage, 59, 372-387
Dunn J, O’Connor TG, Cheng H. (2005). Children’s responses to conflict between their different parents: mothers, stepfathers, non-resident fathers, and non-resident stepmothers. J Clin Child Adolesc Psychol , 34 (2): 223-234
Erel, D.(2019).Severe Parental Alienation: A Mental Health Emergency https://www.psychologytoday.com/intl/blog/resolution-not-conflict/201910/severe-parental-alienation-mental-health-emergency
Gardner, R.A. (1987a).The Parental Alienation Syndrome and the Differentiation Between Fabricated and Genuine Child Sex Abuse. Cresskill, NJ:Creative Therapeutics, Inc
Gardner, R.A. (1992a). The Parental Alienation Syndrome: A Guide for Mental Health and Legal Professionals. Cresskill, NJ:Creative Therapeutics, Inc.
Gardner, R.A. (1998). The Parental Alienation Syndrome, Second Edition. Cresskill, New Jersey:Creative Therapeutics, Inc
Gónter M, du Bois R, Eichner E, Rφcker D, Boos R, Klosinski G, Deberding E. (2000) Allegations of sexual abuse in child custody disputes. Med Law, , 19: 4
Harman, J. J., Kruk, E., Hines, A.D. (2018). Parental Alienating Behaviors: An Unacknowledged Form of Family Violence. Psychological Bulletin 144 (12), 1275–1299 http://dx.doi.org/10.1037/bul0000175
Harman, J. J., & Biringen, Z. (2016). Parents acting badly: How institutions and societies promote the alienation of children from their loving families. Fort Collins: Colorado Parental Alienation Project, LLC.
Harman, J. J., & Biringen, Z. (2018). [Transcripts from interviews with parents targeted by parental alienating behaviors]. Unpublished raw data.
Harman, J. J., Biringen, Z., Ratajack, E. M., Outland, P. L., & Kraus, A. (2016a). Parents behaving badly: Gender biases in the perception of parental alienating behaviors. Journal of Family Psychology, 30, 866– 874. http://dx.doi.org/10.1037/fam0000232
Harman, J. J., Leder-Elder, S., & Biringen, Z. (2016b). Prevalence of parental alienation drawn from a representative poll. Children and Youth Services Review, 66, 62–66. http://dx.doi.org/10.1016/j.childyouth.2016
Heitler, S. (2019). Severe Parental Alienation: A Mental Health Emergency https://www.psychologytoday.com/intl/blog/resolution-not-conflict/201910/severe-parental-alienation-mental-health-emergency
Johnston, J. R., Walters, M. G., & Olesen, N. W. (2005). The psychological functioning of alienated children in custody disputing families: An exploratory study. The American Journal of Forensic Psychology, 23, 39–64
Καλαϊτζάκης, Ε. (2020). Συμπεριφορές Γονικής Αποξένωσης. Σύγχρονη Κοινωνία Εκπαίδευση και Ψυχική Υγεία” Πανεπιστήμιο Αιγαίου, 3-5 Ιουλίου 2020 (σελ 48 στο πρόγραμμα του συνεδρίου)
Κολαϊτης, Γ. (2009). Συγκρουσιακά διαζύγια: τα παιδιά του Αρμαγεδδών. Εγκέφαλος 2009, 46(4), 159-163.
Lorandos, D., Bernet, W., & Sauber, R. S. (Eds.). (2013). Parental alienation: The handbook for mental health and legal professionals. Springfield, IL: Charles C. Thomas, Ltd
Lorandos, D. (2013). Parental alienation and North American law. In D. Lorandos, W. Bernet, & S. R. Sauber (Eds.), Parental alienation: The handbook for mental health and legal professionals (pp. 348–424). Springfield, IL: Charles C. Thomas, Ltd
McAdams, D. P. (1988). Personal needs and personal relationships. In S. Duck, D. F. Hay, S. E. Hobfoll, W. Ickes, & B. M. Montgomery (Eds.), Handbook of personal relationships: Theory, research and interventions (p. 7–22). John Wiley & Sons
Meadow R. (1995). What is and what is not “Munchausen syndrome by proxy”? Arch Diseas Childhood, 72, 534-538
Roseby V, Johnston JR. (1998).Children of Armageddon. Common developmental threats in high conflict divorcing families. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am, , 7 (2), 295-309
Saini, M., Johnston, J. R., Fidler, B. J., & Bala, N. (2016). Empirical studies of alienation. In L. M. Drozd, M. Saini, & N. Olesen (Eds.), Parenting plan evaluations: Applied research for the family court (2nd ed., pp. 374–430). New York, NY: Oxford University Press. http://dx.doi.org/10.1093/med:psych/9780199396580.003.0013
Summers CC, Summers DM. (2006). Parentectomy in the crossfire. Am J Fam Ther, 34 (3), 243-261, http://www.deltabravo.net/custody/falseacc2.php
Templar, K., Matthewson, M., Haines, J., & Cox, G. (2017). Recommendations for best practice in response to parental alienation: Findings from a systematic review. Journal of Family Therapy, 39, 103–122. http://dx.doi.org/10.1111/1467-6427.12137
Turkat, I. (2002), Parental Alienation Syndrome: A Review of Critical Issues J. Am. Acad. Matrimonial Law. 131, (2002-2003)
Warshak, R. (2002). Divorce poison: How to protect your family from bad-mouthing and brainwashing. New York, NY: Morrow.
Warshak, R. A. (2010). Family bridges: Using insights from social science to reconnect parents and alienated children. Family Court Review, 48, 48–80. http://dx.doi.org/10.1111/j.1744-1617.2009.01288.x
Warshak, R. A. (2013). Severe cases of parental alienation. In D. Lorandos, W. Bernet, & S. R. Sauber (Eds.), Parental alienation: The handbook for mental health and legal professionals (pp. 125–162). Springfield, IL: Charles C. Thomas, Ltd.
Warshak, R. (2015a). Parental alienation: Overview, management, intervention and practice tips. Journal of the American Academy of Matrimonial Lawyers, 28, 181–248
White, K. L. (1990). Determinants of Divorce: A Review of Research in the Eighties Journal of Marriage and Family pp. 904-912 (9 pages).
