Η ανατροφή του ανθρώπου, παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του. Εκείνοι που μεγάλωσαν με ψυχρούς και μη στοργικούς γονείς συχνά αναπτύσσουν κάποια διαφορετικά χαρακτηριστικά, αργότερα, ως ενήλικες.
Τα χαρακτηριστικά αυτά, χωρίς να είναι κατ’ ανάγκη αρνητικά, απορρέουν από το συναισθηματικό περιβάλλον στο οποίο έχουμε μεγαλώσει. Είναι όμως βασικό να θυμόμαστε ότι, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας δεν είναι αναλλοίωτα, αλλά αντίθετα, υπόκεινται σε αλλαγές, αν εξελιχθούμε και αποκτήσουμε αυτογνωσία.
Η αναγνώριση των χαρακτηριστικών αυτών, μας βοηθά να καταλάβουμε τόσο τη συμπεριφορά όσο και τα συναισθήματα των ανθρώπων και να καλλιεργήσουμε ουσιαστικές σχέσεις, τόσο με τον εαυτό, όσο και με τους άλλους.
Οι άνθρωποι που μεγάλωσαν με ψυχρούς και μη στοργικούς γονείς, εμφανίζουν αυτά τα 8 χαρακτηριστικά αργότερα στη ζωή τους
- Δυσκολία συναισθηματικής έκφρασης
- Υπερβολική ανεξαρτησία
- Υπερβολική ανάγκη για έλεγχο
- Ισχυρή ώθηση για επιτυχία
- Ισχυρό αίσθημα ευθύνης
- Ανάγκη να ικανοποιεί τους άλλους
- Υπερβολική αυτοκριτική
- Συναισθηματική απόσταση
Πώς εκφράζονται τα χαρακτηριστικά σημάδια στη συμπεριφορά των ανθρώπων που έχουν μεγαλώσει σε ψυχρό και αδιάφορο περιβάλλον
Δυσκολία συναισθηματικής έκφρασης
Μεγαλώνοντας σε ένα συναισθηματικά ψυχρό περιβάλλον, ο άνθρωπος μπορεί, στη συνέχεια, να δυσκολεύεται στη συναισθηματική έκφραση. Όταν ζεις σε ένα περιβάλλον όπου τα συναισθήματα δεν κουβεντιάζονται, ούτε εκφράζονται, μαθαίνεις να τα καταπιέζεις, ως μηχανισμό άμυνας.
Τα παιδιά που δεν εξέφραζαν τα συναισθήματά τους, γίνονται ενήλικες που δυσκολεύονται με τη συναισθηματική έκφραση και την ερμηνεία των συναισθημάτων των άλλων.
Ίσως να δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν τα ίδια τους τα συναισθήματα κα να εντοπίσουν την πηγή τους, κάτι που οδηγεί σε προβλήματα επικοινωνίας και παρανοήσεις στις σχέσεις τους.
Οι άνθρωποι αυτοί συχνά αποφεύγουν τη συναισθηματική εγγύτητα, από φόβο απόρριψης ή ταπείνωσης, ο οποίος τους δημιουργήθηκε από νωρίς, στα διαμορφωτικά τους χρόνια.
Μπορεί έτσι να χτίσουν συναισθηματικά τείχη, στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν τον εαυτό τους, δυσκολεύοντας ωστόσο τη δημιουργία ουσιαστικών συναισθηματικών δεσμών με τους άλλους.
Υπερβολική ανεξαρτησία
Πρόκειται για ένα συχνό χαρακτηριστικό των ανθρώπων που έχουν μεγαλώσει με ψυχρούς και μη στοργικούς γονείς: η μη φυσιολογική αίσθηση ανεξαρτησίας. Δεν είναι παράξενο, αν σκεφτεί κανείς ότι, ως παιδιά έπρεπε να τα καταφέρνουν μόνα τους, να στηρίζουν μόνοι τους συναισθηματικά τον εαυτό τους και, έμαθαν να βασίζονται αποκλειστικά στον εαυτό τους, για παρηγοριά και να ενθάρρυνση.
Η αίσθηση της ανεξαρτησίας, όσο και αν είναι πολύτιμη, μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο. Ως ενήλικες όμως, οι άνθρωποι αυτοί δεν καταδέχονται να ζητήσουν βοήθεια, όση ανάγκη και αν την έχουν αφού γι’ αυτούς, αποτελεί σημάδι αδυναμίας και δεν θέλουν με τίποτα να γίνουν βάρος στους άλλους.
Η υπερβολική τους ανεξαρτησία μπορεί να γίνει εμπόδιο στη διαμόρφωση υγιών σχέσεων στη ζωή τους. Η αυτονομία των ανθρώπων που έχουν μεγαλώσει με ψυχρούς γονείς, επεκτείνεται στην προσωπική τους ζωή, όπου προτιμούν να επιλύουν μόνοι τους τα προβλήματά τους, με αποτέλεσμα να νιώθουν απομονωμένοι, ακόμη και όταν περιβάλλονται από φίλους και οικογένεια.
Υπερβολική ανάγκη για έλεγχο
Ακόμη μία κοινή συμπεριφορά ανθρώπων που έχουν μεγαλώσει από ψυχρούς και μη στοργικούς γονείς, είναι η υπερβολική ανάγκη ελέγχου. Προκειμένου να νιώθουν ασφάλεια, οι άνθρωποι αυτοί έχουν τον πειθαναγκασμό του ελέγχου , τόσο των συνθηκών όσο και των ανθρώπων γύρω τους.
Η ανάγκη για έλεγχο μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, ένας από τους οποίους είναι ο αναλυτικός προγραμματισμός, ή ακόμη και η εμμονική, παθολογική συμπεριφορά. Αυτό δεν είναι παρά ο μηχανισμός άμυνας απέναντι στην ευαλωτότητα και την έλλειψη υποστήριξης που βιώσαν κατά την παιδική τους ηλικία.
Ένας βαθμός ελέγχου είναι αναγκαίος και υγιής, όμως σε υπερβολικό βαθμό, οδηγεί σε στρες, άγχος και προβλήματα στις σχέσεις. Πρέπει ωστόσο, οι άνθρωποι ν’ απαλλαγούν από την ανάγκη του απόλυτου ελέγχου και να συμφιλιωθούν με το γεγονός ότι η ζωή είναι, πολλές φορές, απρόβλεπτη.
Ισχυρή ώθηση για επιτυχία
Άνθρωποι που έχουν ανατραφεί από ψυχρούς και μη στοργικούς γονείς μπορεί να παρωθούνται από μία έντονη ανάγκη για την επιτυχία.
Η ορμή τους αυτή δεν εκπηγάζει πάντα από τη φιλοδοξία, αλλά ίσως από έναν υποκείμενο φόβο ότι δεν είναι αρκετοί. Μπορεί να κυνηγούν την επιτυχία, με την μορφή της έγκρισης, θεωρώντας ότι έτσι θα γίνουν άξιοι αγάπης και σεβασμού.
Βάζουν τον πήχη ψηλά και προσπαθούν αδιάλειπτα να κατορθώσουν το ακατόρθωτο.
Ενώ η ώθηση αυτή μπορεί να τους οδηγήσει σε αξιοσημείωτα επιτεύγματα, μπορεί την ίδια στιγμή να τους οδηγήσει σε εξουθένωση και σε μία νοσηρή εμμονή με την τελειότητα. Έτσι άλλωστε, καταφέρνουν ν’ αποσπούν την προσοχή τους από τη φροντίδα των δικών τους αναγκών και της ευημερίας τους, στην αναζήτηση των στόχων τους.
Ανάγκη να ικανοποιεί τους άλλους
Άνθρωποι που έχουν μεγαλώσει από ψυχρούς και μη στοργικούς γονείς, έχουν την τάση να θέλουν να ικανοποιούν τους άλλους. Η τάση τους αυτή, απορρέει από την παιδική τους ηλικία, στη διάρκεια της οποίας πάσχιζαν να κερδίσουν την αγάπη των γονιών τους, μέσα από την υπακοή και, φυσικά την υπερβολική προσφορά βοήθειας.
Στην ενήλικη ζωή τους, οι άνθρωποι αυτοί ίσως να δίνουν προτεραιότητα στις ανάγκες των άλλων παρά στις δικές τους, και αντιμετωπίζουν δυσκολία στο να πουν «όχι». Η συνήθεια αυτή, οδηγεί σε συναισθήματα πικρίας και εξάντλησης.
Για τους ανθρώπους αυτούς, είναι αναγκαίο να καταλάβουν ότι, η αξία τους δεν είναι συνυφασμένη με το πόσα κάνουν για τους άλλους. Πρέπει να μάθουν να βάζουν προτεραιότητες, φροντίζοντας τις ανάγκες τους και θέτοντας υγιή όρια στις σχέσεις τους.
Μπορεί ακόμη να μην καταλαβαίνουν ότι είναι ήδη «αρκετοί». Ανεξάρτητα από το πόσα μπορεί να καταφέρνουν, δεν ικανοποιούνται ποτέ. Η διαρκής πάλη μπορεί να τους αφήσει το αίσθημα του ανικανοποίητου και σε αυξημένα επίπεδα στρες, άγχους ή κατάθλιψης.
Ισχυρό αίσθημα ευθύνης
Ένα ακόμη κοινό χαρακτηριστικό των ατόμων που μεγάλωσαν με ψυχρούς και μη στοργικούς γονείς, είναι το υπερβολικό αίσθημα ευθύνης που έχουν. Το χαρακτηριστικό αυτό της προσωπικότητάς τους, έχει διαμορφωθεί στην παιδική τους ηλικία, κατά την οποία προσπαθούσαν να διασφαλίζουν μία τάξη σ’ ένα απρόβλεπτο οικογενειακό περιβάλλον. Το να νιώθεις υπεύθυνος για ενέργειες εκτός του ελέγχου σου, καταλήγει σε αίσθημα ενοχής και έντονης αυτό-μομφής.
Τα άτομα αυτά, παρατηρείται ότι αναλαμβάνουν περισσότερα απ’ όσα μπορούν να διαχειριστούν, με αποτέλεσμα να αισθάνονται υπερβολικό στρες και εξουθένωση. Η νοοτροπία αυτή, τους οδηγεί σε εξάντληση και συναίσθημα πικρίας και θυμού.
Υπερβολική αυτοκριτική
Είναι συνηθισμένο, άνθρωποι που μεγάλωσαν με ψυχρούς και μη στοργικούς γονείς, να ασκούν έντονη αυτοκριτική. Η τάση τους αυτή έχει διαμορφωθεί από τη δριμεία κριτική που δέχονταν στη διάρκεια των διαμορφωτικών χρόνων της ζωής τους, καταλήγοντας να την εσωτερικεύσουν, θεωρώντας ότι είναι η αλήθεια. Η εσωτερική τους φωνή, τους κάνει ν’ αναλύουν διεξοδικά τις ενέργειες, αποφάσεις και την ίδια τους την αξία. Έτσι λειτουργεί η αυτοκριτική.
Ως ενήλικες, οι άνθρωποι αυτοί έχουν μία πολύ επικριτική εσωτερική φωνή και κατά κανόνα, αρνητική αντίληψη του εαυτού τους.
Γίνονται οι αυστηρότεροι κριτές του εαυτού τους, βάζοντας μη ρεαλιστικά υψηλούς στόχους για τον εαυτό τους και καταλήγοντας να αισθάνονται απογοητευμένοι όταν δεν τους κατακτούν. Η σκληρή αυτοκριτική τους, ανοίγει έναν φαύλο κύκλο αυτό-αμφισβήτησης και φόβου της αποτυχίας.
Συναισθηματική απόσταση
Ακόμη ένα συχνό χαρακτηριστικό των ατόμων που έχουν μεγαλώσει με ψυχρούς, μη στοργικούς γονείς, είναι η συναισθηματική αποστασιοποίηση. Πρόκειται για έναν μηχανισμό άμυνας που εξυπηρετεί στο να προστατεύσει από τον πόνο των ανικανοποίητων συναισθηματικών αναγκών στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας.
Η συναισθηματική αποστασιοποίηση μπορεί να εκφράζεται με διάφορους τρόπους, όπως είναι η δυσκολία στη συναισθηματική επικοινωνία, τη δυσφορία με τις στενές σχέσης ή την αποφυγή της συναισθηματικής δέσμευσης.
Όσο και αν έχει εξυπηρετήσει ως μηχανισμός άμυνας, στη διάρκεια ενός ανασφαλούς περιβάλλοντος ανατροφής, η συναισθηματική απόσταση, μπορεί παράλληλα να εμποδίσει τη δημιουργία ουσιαστικών σχέσεων στην ενήλικη ζωή. Για τους ανθρώπους αυτούς, είναι αναγκαίο να καταφέρουν ν’ ανοιχτούν συναισθηματικά ώστε να μπορέσουν να βιώσουν και να εκφράσουν τον ψυχικό τους κόσμο.
Τip: Μέσα από την αυτογνωσία, την υπομονή και τη συμπόνοια, οι άνθρωποι μπορούν να ξεπεράσουν και να αφήσουν τις βαθιά ριζωμένες συμπεριφορές τους, οι οποίες διαμορφώθηκαν ως μηχανισμός άμυνας και προχωρώντας στο ταξίδι της προσωπικής ανάπτυξης. Η ουσιαστική βοήθεια μπορεί να έρθει με διάφορες μορφές, τη συμβουλευτική ή την ψυχοθεραπεία, η οποία μας εξοπλίζει με τα κατάλληλα εργαλεία για την αντιμετώπιση των δυσκολιών και την απόλαυση της ζωής.
